jeudi 27 novembre 2014

Los Restaurants del Còr

http://france3-regions.francetvinfo.fr/languedoc-roussillon/2014/11/23/restos-du-coeur-il-manque-des-benevoles-montpellier-598218.html

Un articlon per una causassa...
Acabatz de veire la video que los jornalistas de FR3 venguèron filmar divendre passat. Èra a l'entrepaus dels Restaurants del Còr de Montpelhièr. Sabètz, l'associacion que fondèt Coluche i a trenta ans. E, coma se torna dire de pertot, de mai en mai de mond n'an besonh.
Qualques explicacions per començar. Euròpa e los dons permeton als benevòls de distribuir de noiridura (essencialamant) dins de centres despartits un pauc pertot sul territòri. Entre los dos caps, se tròba un endrech del departament ont arriban los camions cargats de consèrvas, de fruches, de legums, de lach, de iogorts, eca... Aquí , de gens descargan, preparan las liurasons e van liurar los centres amb de camionasses (exemple per Besièrs, ne cal dos, e de menaires amb lo permís apropriat ) o de mai pichons (ex Cornonterral, lo permís veitura sufís). E ieu, i soi cada divendres de matin de novembre a març; cargui de merças sus de paletas. Per çò que, se i a degun per far aquò, i aurà pas res de distribuir dins los centres!
Divendres passat, debuta de la sason, los menaires partits, demorèrem a tres a l'entrepaus. Un buf d'angoissa grossassa passèt sul cai (de tot biais, sèm acostumats a de situacions dificilas...). Rai, la salariada rampelèt, lo patron nos venguèt ajudar emai qualques autres benevòls que, dins la preissa, avián pas agut lo temps de se cambiar e qu'arribèron totes candes en tenguda de vila (Cal saber que l'entrepaus es puslèu polsós...). Lo mitan èra ja plan tendut, quand dos tipes dintrèron amb lors cameras e micròs. Mancava pas qu'aquò!! Urosament, foguèron plan comprensius, nos prenguèron pas lo cap e acceptèron de far passar lo messatge : s'avètz de temps lo divendre matin, anatz ajudar a l'entrepaus.
Apondi que cal ni aver tròp mal a l'esquina perque se pòrta un fum de causas pesugas, ni paur de se solhar. Mas, de gents de totes orizons trabalhan ensem e l'ambient es amistós e convivial, Los joves son benvenguts, las femnas tanben (sèm pas nombrosas...)...e totes los autres plan segur.
Se sètz interessats, ne vos en poirai dire mai.

jeudi 20 novembre 2014

Lo dentista


Aquò comencèt lo diluns de matin. Un impression estranha, la sensacion de pas èstre sola, d'aver quicòm que vira pas redond... La matinada passèt, vegèri Felip, Melania, puèi lo tantòst, amb d'ocupacions d'un costat e d'autre. E totjorn aqueste quicòm que veniá de mai en mai present e que, quand arribèt lo vèspre, poguèri localizar : caissal, denaut, a man esquèrra.
En galèra!
I aviá una acampada a la comuna amb un pichon aperitiu que lo jove cargat de l'environament aviá acabat son contracte. La dolor creissiá. Cerquèri lo whisky o d'aigardent (ai ausit dire qu'èra eficaç per tuar la dolor). Plan segur, n'i aviá pas. Pas que de beure leugièr coma de costuma; perque, aprèp lo divertiment, caliá trabalhar! (donca, poguèri pas verificar la veracitat de la causa).
Se ditz tanben que lo clavèl de giròfle pòt solajar. Me diretz s'es vertat...
Longueta, l'acampada. Me laguiavi per la nuèch a venir.
A l'ostal, pas de sopar, un antalgic, qu'es en venta liura donc pas brica eficaç e m'anèri jaire.
A, s'en passèt aquesta nuèch! Cachavièlhas en seria... I aguèt de crimis que lo comissari Darnaudguilhem, sabetz : "lo grand tipe daus piaus blancs", "un pauc boitós", venguèt m'ajudar a menar l'enquèsta, que de tot biais i arribéri pas. Semblava un pauc Humphrey Bogart, mas sens lo capèl. Aprèp, o abans sabi pas pus, me vegèri amb una cara uflada coma un balon, que deviái barrar la boca per pas desenflar e poder prene la volada, puèi MJV arribèt, que voliá absoludament sa ficha de lectura, eca...
Vos prometi qu'aviái pas pres cap de produch illicit.
Quand me levèri l'endeman, los uèlhs macats, sens cap de vam, amb totjorn aqueste mal de dent atròç, decidèri de causir la visita al dentista puslèu que la reünion prevista a la CPAM (los prègui de me desencusar). Ça que la, de costuma, i vau de recuolons, (remembrança d'un temps ont l'anestesia èra plan rara)  mas dimars, a sièis oras, éri presta a anar lo desrevelhar lo brave òme!
Malgrat lo patiment, esperèri las nòu oras, que soi plan educada. Emai sens rendèt-votz, me faguèt : dintrar còp sec (mercè plan), assetar sul grand fautuelh, un rapid estat de luòcs, una radiò. Aviái pas agut lo temps d'ausir radiò Classica, qu'es lo fons sonòr del cabinet, benlèu per apasimar los visitors, que me disiá : "vos vau donar d'antibiotics e tornaretz la setmana que ven". Es pas gaire parlaire lo meune dentista.
Lo tractament pareis bon. Soi reviscolada. Ai pas tròp enveja d'i tornar...

jeudi 6 novembre 2014

Viatge a Tula

Tula, qual sap ont es? Lemosin, Corresa, 19, prefectura.  Loïsa Paulin. F. Hollande. Los vedels dins las pradas. Emai sabi pas s'i soi ja passada. Alara perqué escriure sus aquò?
Per çò que, uèi, ai ausit una emission d'istòria qu'aimi plan, sus una radiò qu'aimi plan (mas saupretz pas quala...) que ne parlèron e qu'èra  fòrça interessanta.
D'acòrdi, per i anar, a Tula, cal èstre motivat. Climat poirit : una amiga mieuna qu'a de ligams alai lo me confirmèt. Pareis que val mai pas causir lo tren, que s'arresta a Usercha, pèrla del Lemosin. Un autocarri assegura la correspondéncia, mas se ditz que quand lo tren es en retard (si, es possible), li cal córrer aprèp (l'autocarri pas lo tren). O dormir sus plaça...
Alara, imaginam que siatz arribat en veitura o a bicicleta dins la vila, situada al pè de las sèt còlas. Que veire?
La celebritat locala : la manufactura, aliàs "la manu" que faguèt viure tota la contrada dempuèi lo sègle XVII fins a las darrièras annadas. Ara, es un musèu de las armas. 
Un autre que se pòt pas mancar es lo gratacèl, tendéncia pompidoliana, del centre vila. Es la ciutat administrativa. Costariá  tròp car de la far tombar... doncas es totjorn aquí.
Pichona question abans de contunhar : qu'es un coble tulenc? Es un nas negre (de la manu) e una fonctionari (de la prefectura) que partejan un òrt.
Dins la tièra ostalamentassas, trobam tanben la preson. Foguèron los quatre generals a l'origina del puch d'Argèr de 1961 (Salan, Jouhaud, Challe e Zeller) que l'estrenèron. 
Coma ne soi a la partida istorica, devi absolutament pas oblidar l'eveniment lo mai terrible : lo passage de la "division das Reich" lo 9 de junh 1944. Foguèt un chaple : 99 personas penjadas als balcons de la vila e 141 autras deportadas.
Tula es coneguda tanben per la maison Mougein, que fabrica encara d'acordeons malgrat la concurréncia chinesa. S'i ten lo festenal nuèches de  nacre cada annada en setembre.
Ara que la partida seriosa es acabada, podèm abordar de causas un pauc mai risolièras. 
Cresi que Tula es la sola vila a aver un monument a las clampas (pareis qu'es un mot occitan, lemosin probable, mas l'ai pas trobat enlòc...). Rai. Las clampas son de personas que sabon tot, sus tot lo mond, la vertat... e un pauc mai, e que contan aquò a qual o vòl ausir. Es una idèa susprenanta. Especialitat locala? Azard o pas, son doas femnas que son representadas... (las feministas an encara de trabalh!). Benlèu es una referéncia a l'afar de la graula, que H. G. Clouzot ne faguèt un film? La coneissetz pas, aquela d'istòria? Esperatz lo còp que ven, la vos contarài.